နိဗၺာန္ဆိုတာဝိပႆနာအဆံုးမွာေတြ႔ႏုိင္တယ္၊ဝိပႆနာဆံုးရင္နိဗၺာန္ေရာက္နုိင္တယ္ဆိုတာမွတ္ထားၾက၊ဝိပႆနာလုပ္ငန္းကမခဲယဥ္းဘူး၊လုပ္ခ်င္နဲ႔ဆႏၵနဲ႔ႀကိဳးႀကိဳးစားစားလုပ္ဖို႔ပဲအေရးႀကီးတယ္။
ထမင္းခ်က္ရင္လည္းလုပ္ႏုိင္တယ္၊သြားရင္းလာရင္းလုပ္ရင္းကိုင္ရင္းစားရင္းေသာက္ရင္းနဲ႔လည္းလုပ္ႏုိင္တယ္၊အိပ္ရင္းလည္းလုပ္ႏုိင္တယ္၊ဘယ္အခါမဆိုဘယ္ေနရာမဆိုလုပ္ရင္ျဖစ္ႏုိင္တယ္၊ဒါေၾကာင့္နိဗၺာန္ေရာက္ခ်င္တယ္ဆိုရင္မလြတ္ေအာင္ႀကိဳးစားရမယ္။
ခရီးသြားရင္းလည္းၾကည့္ေပး၊စားရင္းလည္းၾကည့္ေပး၊ဘယ္အခါမွမလစ္ေစနဲ႔၊( ဥပမာ) ေမ်ာက္အၿငိမ္မေနသလိုပဲ၊ေမ်ာက္ဟာေဆာ့ဂြၽမ္းထိုး၊သစ္ပင္တက္ဆိုသလိုသူ႔ကိုေစာင့္ၾကည့္ရင္အမ်ိဳးမ်ိဳးျမင္ရသလိုပဲ၊ခႏၶာကိုေစာင့္ၾကည့္ရင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးအေထြေထြေဖာက္ျပန္ေနတာေတြကိုျမင္ရမယ္။
ခႏၶာမွာက႐ုပ္ပ်က္ရင္႐ုပ္အစားထိုး၊ေဝဒနာပ်က္ရင္ေဝဒနာအစားထိုး၊သခၤါရပ်က္ရင္သခၤါရ၊စိတ္ပ်က္ရင္စိတ္တစ္ခုအစားထိုးျပန္တာပဲ၊အဲဒီမွာပ်က္သြားတာကအနိစၥ၊အစားထိုးတာကသခၤါရ၊ဒီသေဘာဟာခႏၶာကေျပာတာ၊သူေျပာလူေျပာမဟုတ္ပါဘူး၊ခႏၶာကိုေစာင့္ၾကည့္ရင္အနိစၥတခ်က္၊သခၤါရတခ်က္၊ဒီႏွစ္ခ်က္ကိုျမင္ရမယ္။ခႏၶာက" အနိစၥာဝတသခၤါရာ" ပါတဲ့၊" အနိစၥနဲ႔သခၤါရဒီႏွစ္ခုပဲလွည့္ေနပါတယ္" တဲ့ဒါကိုဉာဏ္နဲ႔ေစာင့္ၾကည့္၊ၾကည့္ရင္သူ႔သေဘာကိုျမင္ရမယ္၊အဲဒီလိုၾကည့္ေပးေနရင္" သကၠာယဒိ႒ိ" လည္းျပဳတ္တာပဲဆိုတာမွတ္ၾက။
ခႏၶာငါးပါးကိုေမ်ာက္႐ွင္တစ္ေကာင္လို ဥပမာထားၿပီးေစာင့္ၾကည့္ၾကရမယ္၊ဉာဏ္နဲ႔ေစာင့္ၾကည့္ရံုပဲ၊ထူးထူးေထြေထြေၾကာက့္က်စိုက္စရာမလိုဘူး၊အဲဒီလိုေစာင့္ၾကည့္တာဟာဝိပႆနာပဲ၊ေစာင့္ၾကည့္ေနရင္ အနိစၥနဲ႔သခၤါရပဲရိွတယ္ဆိုတာသိရမယ္။
ဤခႏၶာကိုယ္႐ုပ္နာမ္တရားကိုဉာဏ္နဲ႔ေစာင့္ၾကည့္ၾက၊အဖန္ဖန္ေစာင့္ၾကည့္ေပးၾက၊ေစာင့္ၾကည့္ရင္ခႏၶာငါးပါးရဲ႕သေဘာကိုသိလာလိမ့္မယ္၊ပ်က္တာရယ္အစားထိုးတာရယ္ဒါပဲရိွတာကိုသိရမယ္၊ဒီလိုခႏၶာသေဘာအမွန္ကိုသိရတဲ့အတြက္ဒုကၡခ်ဳပ္ရာနိဗၺာန္ကိုမ်က္ေမွာက္ျပဳႏုိင္ၾကမည္တဲ့။"အစားထိုးတာသခၤါရ၊ပ်က္သြားတာကအနိစၥ"၊ဒီႏွစ္ခုပဲလွည့္ျပေနတယ္၊ဘာပဲေပၚေပၚဒီႏွစ္ခုျပမွာပဲ၊အဲဒီလိုျပတာကိုဉာဏ္နဲ႔မျပတ္မလပ္အထပ္ထပ္ၾကည့္ေပးရမယ္၊ၾကည့္ဖန္မ်ားလာေတာ့ ခႏၶာသေဘာအမွန္ကိုဧကန္သိလာၿပီး၊ဉာဏ္ကဒီခႏၶာကိုစြန္႔လြတ္ခ်င္လာတယ္၊မခင္မင္မႏွစ္သက္ေတာ့ဘူး။အဲဒီလိုမလိုခ်င္လို႔မုန္းအားႀကီးလာေတာ့ ခုနတုန္းကလာေနတဲ့အနိစၥမလာေတာ့ဘူး၊ဒီလိုသခၤါရနဲ႔အနိစၥကုန္သြားေတာ့" ေတသံဝူပသေမာသုေခါ" ပဲ၊ေတသံ_ ထိုပ်က္သြားတာနဲ႔အစားထိုးတာႏွစ္ခုတို႔၏ဝူပသေမာမရိွျခင္းသည္၊သုေခါ_ နိဗၺာန္ပဲတဲ့။
ဒကာဒကာမတို႔ခႏၶာမွာသခၤါရနဲ႔အနိစၥဒီႏွစ္ခုသာရိွတယ္၊ဒီအရိွကိုသိမွနိဗၺာန္ရၾကမယ္၊ဒီသခၤါရနဲ႔အနိစၥကိုေတြ႔ရင္ဒီလမ္းအတိုင္းလိုက္သြား၊လိုက္သြားလို႔ဆံုးရင္ဆံုးတဲ့ေနရာအသၤခတနိစၥနိဗၺာန္ကိုေတြ႔မယ္ဆိုတာမွတ္ထားၾက။
